maandag 29 januari 2018

Hoge Veluwe: ode aan verdwijnende geschiedenis

Ik zal het maar meteen bekennen; dit stukje gaat niet zozeer over een specifieke wandeling. Het gaat over een plek waar vele prachtige wandelingen starten. Dit blog gaat over het Parkrestaurant van het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Dat restaurant dat een paar jaar geleden nog een begrip was onder de naam De Koperen Kop, naar een kunstwerk dat vlak bij de ingang stond. Dat restaurant gaat tegen de vlakte en dat doet mij als vaste bezoeker toch een beetje pijn.

De wandelingen


Om even in de geest van dit blog te blijven even iets over de wandelingen die hier starten. Dat zijn er wel aan aantal. In latere blogs zal ik bij deze prachtige wandelingen wat uitgebreider stilstaan. Het maakt niet zoveel uit welke je kiest, ze zijn allemaal mooi. Wat dacht je bijvoorbeeld van de rondwandeling naar het Jachtslot Sint Hubertus of het Landschappenpad waarbij je ook langs de graven van Anton en Helene Kröller-Müller komt. Zonder hen was dit park er niet geweest. En er zijn meer wandelmogelijkheden vanaf hier, maar dat lees je in komende blogs wel.

Einde van een lange geschiedenis


De gemiddelde wandelaar begint en eindigt zijn wandeling bij het Parkrestaurant. Toegegeven, er staan indrukwekkender gebouwen in het Nationaal Park De Hoge Veluwe, zoals bijvoorbeeld het eerder genoemde jachtslot Sint Hubertus. Zelfs de hoge muren van het museum dat er nooit is gekomen staan waarschijnlijk meer in het geheugen gegrift dan het Parkrestaurant. Want dat is maar een gewoon restaurant. Het was er altijd al. Sinds 1 augustus 1948 om precies te zijn toen het door koningin Wilhelmina geopend werd. Het staat er al zo lang dat het gewoon is geworden. Het is een vanzelfsprekendheid waar je geen aandacht aan besteedt. Tot nu, nu het duidelijk is dat dit eenvoudige houten gebouw voorgoed zal verdwijnen.

 
Gezellig bij het haardvuur of op het terras


Ik kwam er vaak. In de winter zaten we regelmatig vlakbij het knapperende haardvuur voor de ramen naar de koolmezen te kijken die van de netjes kwamen snoepen. In de zomer hipten mussen brutaal over het terras in de hoop wat van mijn diner te krijgen.
Het restaurant hoort gewoon bij de sfeer van de Hoge Veluwe. Zijn wat donkere inrichting doet denken aan de kamer in een jachthuis. Het eten is eenvoudig maar het vult de hongerige fietser en wandelaar. Hele generaties zijn hier hun dag begonnen of sloten hier hun uitje af. En dan heb ik het niet alleen over Nederlanders. Japanners, Duitsers, Britten, Amerikanen, ze aten hier een oer-Hollands frietje of pannenkoek na hun bezoek aan het museum of na hun wankele fietstochtje naar het jachtslot.


Het is voorbij


Vele duizenden mensen hebben in dit gebouw gezeten. Al die toeristen en natuurliefhebbers denken hopelijk met warme gevoelens terug aan hun dag op de Hoge Veluwe. De komende jaren zullen er hopelijk nog veel meer bezoekers komen. Maar zij zullen nooit dat sfeervolle Parkrestaurant bezoeken. Dat gaat verdwijnen. Ervoor in de plaats komt een groter, beter restaurant. En dat is nodig. Op drukke dagen is het huidige gebouw te klein. Maar toch: het is een stukje nostalgie dat over een paar weken alleen nog bekeken kan worden op foto’s. En dat doet mij als vaste bezoeker toch een beetje pijn!



woensdag 24 januari 2018

Staverden: wandelen langs witte pauwen


Landgoed Staverden, gelegen op de Veluwe niet ver van Elspeet, is eigenlijk een stad. Dat zie je ook meteen, natuurlijk. Door al die gebouwen zie je bijna het bos niet meer. Nee, gelukkig is het er nooit van gekomen om op deze prachtige, romantische plek een stad te bouwen. Hoewel Staverden wel stadsrechten heeft, bleef het bij een kasteel en wat boerderijen en dat is maar goed ook.








Wit kasteel en witte pauwen


Het romantische witte kasteeltje is deels in 1853 en deels in 1905 gebouwd. Oorspronkelijk stond hier een ander kasteel. Het werd heel vroeger bewoond door leenmannen die voor de graven van Gelder witte pauwen moesten houden zodat de graven hun helmen met de prachtige veren konden decoreren. Deze traditie bestaat min of meer nog steeds. Elk jaar ontvangt de commissaris van de Koning de pauwenveren. Hij zet daarmee iemand in het zonnetje die zich heeft ingezet voor het cultuur of natuurbehoud in Gelderland.

 Wandelen op Staverden


Wandelen over landgoed Staverden is in elk jaargetijde een genot. Er lopen drie uitgezette wandelingen. Twee van drie kilometer en één van 3,5. Je komt steeds bij de parkeerplaats uit dus je kunt ze ook makkelijk combineren. Zelf vind ik de gele wandeling van drie kilometer het mooist. Ik heb hem heel vaak gelopen. Deze wandeling loopt als eerste langs die beroemde witte pauwen en daarna langs de Staverdense beek naar één van de boerderijen van Staverden. Over een mooie landweg loop je door weilanden en bos naar het bezoekerscentrum van het landgoed waar je, als je mazzel hebt, ook nog wat koeien op stal ziet staan. Soms zie je op deze route ook wel reeën die komen grazen.

Lenora

Op de terugweg loop je door de tuin van Staverden. Daar, op een klein eilandje, staat een geheimzinnige steen met het opschrift: Lenora 1353. Volgens de legende spookt over dit landgoed gravin Lenora die is overleden aan een gebroken hart. Misschien zie je haar wel ergens. Maar ook zonder dit romantische verhaal is het op Staverden heerlijk toeven. Ik vind het zelf één van de mooiste plekjes van Nederland en ik kom er vaak. De wandelingen vervelen nooit!

Praktisch


Staverden ligt enkele kilometers van Elspeet aan de Staverdense weg.

Parkeren: bij de start van de wandelroutes is een zeer ruime parkeergelegenheid

Openbaar vervoer: bus 104: Apeldoorn- Harderwijk. Bushalte Kasteel Staverden.

Horeca: Brasserie Staverden heeft een heerlijk terras met uitzicht op de tuin. In de winter zit je er ook heel prettig in de verwarmde serre: http://beleefstaverden.nl/eten-en-drinken/brasserie

Leuk: bezoekerscentrum waar je leuke souvenirtjes kunt kopen en meer kunt leren over Staverden: http://landgoed-staverden.nl/landschapswinkel/


zaterdag 13 januari 2018

Bentwoud: het wordt mooi!

Het Bentwoud is een nieuw natuurgebied. Nog niet zo heel lang geleden lagen hier akkers en weilanden. Nu is het het grootste aaneengesloten bosgebied van de Randstad. Ruim 8oo hectare telt het Bentwoud nu en er ligt zo’n 80 kilometer aan wandel en fietspaden. Wandelen hier is verrassend afwisselend en zeker een aanrader.





Kinderbomenroute


Wij liepen hier de 5 kilometer lange Kinderbomenroute. Dit is in alle opzichten een heel bijzondere route. Al snel na de start loop je door het Kinderbomenbos. Op dit moment is dit nog niet zozeer een bos, maar een heel groot veld waar in vijf groepen bomen worden geplant. Eén groep bestaat uit Geboortebomen waarmee de geboorte van een kind wordt gevierd en de andere groepen bestaan uit Levensbomen waarmee overleden kinderen worden herdacht. Het is een mooi eerbetoon en op de bankjes op het veld kun je rustig genieten van deze hele bijzondere plek.

Kronkelpaadjes in het Bentwoud


Oké, dat grootste aaneengesloten bosgebied van de Randstad schept natuurlijk wel wat verwachtingen. Vooral als je, zoals ik, ook regelmatig in de Veluwse bossen wandelt. Die verwachtingen moet je natuurlijk wat loslaten. ‘Bos’ is echt een ruim begrip blijkt wel als je in het Bentwoud wandelt, maar dat komt ook omdat het gebied nog erg jong is. De contouren van wat er over tientallen jaren moet staan, zijn al mooi zichtbaar. Maar ook nu is deze wandeling heel erg leuk. Want op sommige gedeelten kronkel je door het bos naar bruggetjes en waterpartijen met leuke doorkijkjes. Dit maakt het wandelen heel afwisselend.
 

Plof op een bankje en geniet


Bankjes genoeg op de route. Het ene nog leuker gelegen dan het andere. Wil je even aan het water zitten, geen probleem. Of ga je toch liever voor een weids uitzicht, kan ook. Dat geeft ook meteen aan dat het Bentwoud een keur aan landschappen heeft. En bij de wat grotere plassen tref je in sommige jaargetijden ook veel vogels aan. Zij weten de weg naar het Bentwoud al goed te vinden.

Over een landgoed


Het laatste stuk van de wandeling loopt langs de golfbaan dat is uitgeroepen tot landgoed zodat je als wandelaar er gewoon door kan lopen. Dat laatste stuk is een rechte weg met af en toe een verrassend doorkijkje. Hier kun je ook even van de route afgaan voor een drankje bij de enige horecagelegenheid bij deze wandeling: restaurant  ‘Roest’. Omdat in alle gedeeltes de wandelpaden afgescheiden zijn van de fietspaden, loopt het heerlijk ontspannen in het Bentwoud. Op mooie, zomerse dagen kan het er druk zijn, maar door de grote hoeveelheid wandelpaden vind je ook nog wel stille plekjes. De wandeling is erg leuk. Neem er vooral de tijd voor en vergeet je verrekijker niet want in dit stuk nieuwe natuur is nu al van alles te zien.



Praktische Tips


Wandeling: Kinderbomenroute. Blauw gemarkeerd en 5 kilometer lang. De wandeling is door de goede paden het hele jaar door beloopbaar. Je kunt hem in beide richtingen lopen.

Parkeren: P Bentwoud –West. Te bereiken via de N209 bij de rotonde bij Benthuizen

Openbaar vervoer: Bus 165 van Zoetermeer Centrum West naar Alphen aan den Rijn. Uitstappen bij de rotonde bij Benthuizen. Vandaar is het nog ruim 1 kilometer lopen naar de start van de wandeling.


Horeca: Niet aan de route of bij de P. Voor ‘Roest’ moet je zo’n 500 meter van de route af.

donderdag 4 januari 2018

Moersbergen: zoeken naar geschiedenis

Moersbergen is een prachtig, afwisselend landgoed dat onderdeel uitmaakt van de Utrechtse Heuvelrug. Het ligt aan de rand van Doorn en van het grote bosgebied zelf en dat maakt wandelen hier boeiend en leuk.


 Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug


Hoewel je het je misschien nauwelijks kunt voorstellen, bestaat het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug pas sinds 2003. Het beslaat grofweg het gebied tussen Rhenen en Leusden en het is inmiddels, na een forse uitbreiding in 2013, zo’n 10.000 hectare groot. Leuk weetje: op de Veluwe na is dit het grootste bosgebied van Nederland. De Utrechtse Heuvelrug kenmerkt zich echter door een grote afwisseling in landschappen want ook heidegronden en bijvoorbeeld de uiterwaarden van de Neder-Rijn behoren tot het Nationale Park.


Geschiedenis: overal te zien


Wat ik als wandelaar en geschiedenisliefhebber zo leuk vind aan dit gebied is dat je overal tegen een stukje geschiedenis aan kunt lopen. In dit gebied liggen veel oude landgoederen en er zijn hier veel landhuizen en kastelen te vinden. Op onverwachte plaatsen tref je bijvoorbeeld een rododendron aan, het bewijs van een lang vergeten tuin. Of je ontdekt in het groen opeens traptreden die wellicht van een bordes zijn geweest. Je fantasie maakt in ieder geval overuren hier.


Moersbergen bij Palmstad


Het landgoed Moersbergen ligt bij het buurtschap Palmstad. Ja, echt waar: wij hebben hier een plek die Palmstad heet. Het buurtschap hoorde vroeger bij de gemeente Doorn en is vanaf 1915 opgebouwd omdat er behoefte was aan uitbreiding van Doorn. Stel je van Palmstad niet te veel voor, maar hier is wel één van de ingangen van het landgoed Moersbergen met een parkeerplaats.


De wandeling


De wandeling over Moersbergen is  3,4 kilometer lang en gemarkeerd met gele paaltjes. Hier en daar kan de route na regen modderig zijn en sommige paden zijn niet geschikt voor wandelwagens of rolstoelen. Je start op de lange oprijlaan naar het kasteeltje Moersbergen. Dit is privébezit en niet te bezichtigen. Al snel duik je het bos in waar je op sommige plekken mooie doorkijkjes hebt naar de landerijen om het kasteel heen. Het bos is hier versnippert en soms loop je over een oud grindpad langs een weiland. Let hier ook goed op de verborgen geschiedenis: tijdens de wandeling kom je elementen tegen van de vroegere kasteeltuin. Als je goed kijkt zie je zelfs nog resten van de buitengracht.






Praktische informatie


Deze korte maar afwisselende wandeling is met goede wandelschoenen in principe het hele jaar door te lopen, maar pas op na veel regen.
Parkeren kun je bij de ingang van het landgoed in Palmstad.

Er is geen horeca op de wandeling of in Palmstad. In het nabijgelegen Doorn en Driebergen zijn wel diverse restaurantjes.